Cholesterol là gì? Các nguyên nhân khiến Cholesterol tăng cao Cholesterol là gì?

Cholesterol là một loại chất béo không tan trong nước, và nó có vai trò quan trọng trong cơ thể, là một trong 3 thành phần của lipid và đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các hoạt động của cơ thể. Cholesterol là một yếu tố không thể thiếu trong quá trình hoạt động của tế bào sợi thần kinh, cũng như trong việc sản xuất một số loại hormone, giúp cơ thể hoạt động bình thường và khỏe mạnh. Cholesterol thường được tổng hợp trong gan và thức ăn chúng ta ăn, đặc biệt là từ thực phẩm động vật như thịt, trứng, và sữa.

Phân loại cholesterol

Cholesterol chủ yếu được chia thành hai loại chính:

Low-Density Lipoprotein (LDL): Đây thường được gọi là “cholesterol xấu” vì mức cao của nó trong máu có thể dẫn đến sự tích tụ của chất béo trên thành mạch máu và tạo ra các cặn mỡ (plaques), có thể gây ra các vấn đề về tim mạch và mạch máu.

High-Density Lipoprotein (HDL): Đây thường được gọi là “cholesterol tốt” vì nó giúp loại bỏ cholesterol từ máu, giảm nguy cơ tích tụ plaques. HDL đưa cholesterol từ các cơ quan và mô trở lại gan để loại bỏ nó khỏi cơ thể.

Cholesterol là một thành phần quan trọng của cấu trúc tế bào và là nguyên liệu cơ bản cho việc tổng hợp một số hormone, vitamin D, và chất emulsion giúp tiêu hóa chất béo. Tuy nhiên, mức cholesterol cao trong máu có thể gây nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là liên quan đến các vấn đề về tim mạch và mạch máu.

Chỉ số Cholesterol bao nhiêu là bình thường 

Các chỉ số cholesterol được đo bằng đơn vị milligrams trên deciliter (mg/dL) của máu. Dưới đây là các mức thước đo thông thường:

• Cholesterol Toàn Phần:

Dưới 200 mg/dL: Đây được coi là mức cholesterol toàn phần ở mức bình thường.

200-239 mg/dL: Mức cholesterol toàn phần ở mức lên cao.

240 mg/dL trở lên: Đây là mức cholesterol toàn phần cao.

• Low-Density Lipoprotein (LDL – Cholesterol “Xấu”):

Dưới 100 mg/dL: Đây là mức LDL khỏe mạnh, đặc biệt là nếu bạn có các yếu tố nguy cơ tim mạch.

100-129 mg/dL: Mức LDL ở mức gần bình thường, nhưng nên được theo dõi nếu có các yếu tố nguy cơ.

130-159 mg/dL: Mức LDL ở mức cao.

160-189 mg/dL: Mức LDL ở mức rất cao.

190 mg/dL trở lên: Mức LDL ở mức rất rất cao.

• High-Density Lipoprotein (HDL – Cholesterol “Tốt”):

Dưới 40 mg/dL (đối với nam giới) hoặc dưới 50 mg/dL (đối với phụ nữ): Đây là mức HDL thấp, đặc biệt là một yếu tố nguy cơ tim mạch.

40 mg/dL trở lên: Đây là mức HDL coi là bảo vệ và giảm nguy cơ tim mạch.

Chú ý rằng mức độ an toàn và lý tưởng có thể thay đổi tùy thuộc vào yếu tố nguy cơ cá nhân và lịch sử y tế của mỗi người. Việc kiểm tra cholesterol và đánh giá tổng thể về sức khỏe tim mạch nên được thảo luận với bác sĩ để đưa ra quyết định phòng ngừa và điều trị phù hợp. Bác sĩ có thể đánh giá các yếu tố như tuổi, giới tính, huyết áp, hút thuốc lá, và lịch sử gia đình để đưa ra đánh giá toàn diện về sức khỏe tim mạch của bạn.

Nguyên nhân gây cholesterol cao

Cholesterol cao thường xuất phát từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm yếu tố gen và yếu tố lối sống. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra cholesterol cao:

• Yếu Tố Gen:

Một số người có khả năng cao di truyền về mức độ cholesterol. Nếu có thành viên trong gia đình có vấn đề về cholesterol cao, nguy cơ tăng lên cho bản thân.

• Lối Sống và Chế Độ Ăn Uống:

Chế độ ăn uống giàu chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa và trans fat, có thể làm tăng mức cholesterol máu. Thức ăn như thịt đỏ, thực phẩm chế biến, thực phẩm nhanh, và các sản phẩm từ kem cũng có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol.

Thiếu hoạt động thể chất và không duy trì lối sống năng động cũng có thể góp phần vào tăng mức cholesterol máu.

• Cân Nặng:

Thừa cân và béo phì thường đi kèm với mức cholesterol cao. Mức cân nặng cao có thể ảnh hưởng đến cân bằng giữa cholesterol “tốt” (HDL) và “xấu” (LDL).

• Hút Thuốc Lá:

Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho hệ hô hấp mà còn tăng nguy cơ cholesterol cao và các vấn đề tim mạch.

• Tuổi và Giới Tính:

Với sự tăng tuổi, nguy cơ cholesterol cao cũng tăng lên. Nam giới thường có mức cholesterol cao hơn so với phụ nữ, nhưng sau khi phụ nữ qua thời kỳ mãn kinh, mức cholesterol của họ cũng tăng.

• Bệnh Lý và Thuốc:

Một số bệnh lý như tiểu đường và bệnh thận có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol.

Một số loại thuốc, như corticosteroids, thiazide diuretics, và thuốc tránh thai có thể làm tăng mức cholesterol.

• Stress:

Stress không chỉ có ảnh hưởng đến tâm lý mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, bao gồm cả mức cholesterol.

Giải pháp làm giảm cholesterol là gì?

Giữ cho mức cholesterol trong máu ở mức khỏe mạnh là một phần quan trọng của chăm sóc sức khỏe tim mạch. Dưới đây là một số biện pháp có thể giúp giảm mức cholesterol:

• Chế Độ Ăn Uống:

Giảm Chất Béo Bão Hòa và Trans Fat: Hạn chế thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa và trans fat, như thịt đỏ, thực phẩm chế biến, thực phẩm nhanh, bánh ngọt, và kem.

Tăng Chất Béo Không Bão Hòa: Chọn chất béo không bão hòa, có trong các loại dầu như dầu olive, dầu hạt lanh, và dầu cây hạt hướng dương.

• Tăng Cường Chất Xơ:

Ăn nhiều rau, quả, ngũ cốc nguyên hạt, và thực phẩm chứa chất xơ giúp giảm hấp thụ cholesterol từ thức ăn.

• Hạn Chế Cholesterol Trong Thức Ăn:

Giảm ăn thực phẩm giàu cholesterol như thận, gan, lòng đỏ trứng, và thực phẩm từ động vật.

• Tập Thể Dục Đều Đặn:

Tập thể dục có thể giúp tăng cường mức cholesterol “tốt” (HDL) và giảm mức cholesterol “xấu” (LDL). Mục tiêu là ít nhất 150 phút tập luyện mỗi tuần.

• Giảm Cân Nặng:

Giảm cân nếu bạn có thừa cân hoặc béo phì có thể giúp cải thiện hệ số giữa HDL và LDL.

• Hạn Chế Đồ Uống Có Caffeine và Alcool:

Caffeine và alcool có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol, vì vậy nên hạn chế hoặc tránh những thức uống này.

• Tăng Cường Tiêu Thụ Omega-3:

Thức ăn giàu axit béo omega-3 như cá hồi, chia seeds, và hạt hướng dương có thể có lợi cho sức khỏe tim mạch.

• Theo Dõi Mức Cholesterol Định Kỳ:

Thực hiện các xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra mức cholesterol và đánh giá nguy cơ tim mạch.

• Ngưng Hút Thuốc Lá:

Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch mà còn tăng nguy cơ cholesterol cao.

• Chăm Sóc Y Tế Định Kỳ:

Thảo luận với bác sĩ về lối sống và mức cholesterol của bạn. Bác sĩ có thể đề xuất điều trị bổ sung nếu cần thiết.